SADZONKI WINOROŚLI - OFERTA NA WIOSNĘ 2026 ROK.

Informuję wszystkich odwiedzających bloga, że jestem podmiotem produkującym sadzonki winorośli, zarejestrowanym w Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Dostarczam głównie sadzonki gołokorzeniowe, na własnych korzeniach, czyli takie, na których odmiana owocująca nie jest szczepiona na podkładce. Sadzonki nieszczepione są mniej wymagające w uprawie od tych na podkładkach, dlatego są dedykowane przede wszystkim winoogrodnikom–amatorom.

Informuję wszystkich odwiedzających bloga, że jestem podmiotem produkującym sadzonki winorośli, zarejestrowanym w Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

Dostarczam głównie sadzonki gołokorzeniowe, na własnych korzeniach, czyli takie, na których odmiana owocująca nie jest szczepiona na podkładce. Sadzonki nieszczepione są mniej wymagające w uprawie i szczególnie polecane dla winoogrodników-amatorów.

Sadzonki były ukorzenione od wiosny 2025 r. Na zakupione sadzonki wystawiam paszporty roślin.

Rezerwacje prowadzę do 15 marca 2026 r., a wysyłka planowana jest po 12 kwietnia 2026 r.

Cena za 1 sztukę: 20 zł

Koszt wysyłki kurierskiej całego zamówienia:
– przedpłata: 23 zł
– pobranie: 30 zł

Kontakt:
Messenger lub e-mail: Piotrdudek1959@gmail.com
W wiadomości proszę podać numer telefonu.

---

Wykaz dostępnych odmian

Deserowe jasne

Achilles
Aleksa
Aloszenkin
Arkadia
Bogatianowskij
Chrupka Złota
Danmarpa Polska
Europlewien
Frumoasa Albea
Gałachad
Garold
Gaubena Nou
Jelena
Kristaly
Łandysz
Łora
Muskat Dijewski
Muskat Mramornyj
Prim
Skarb Panoni
Supaga
Super Extra
Szwita
Timur
TP-25
V 2520 Regina
Waniusza
Wostorg
Wostorg Idealnyj
Wostorg Muskatnyj

Deserowe ciemne

Agat Doński
Alden
Berliński Czarny
Czereszniewyj
Etalon
Feestivee
Gołubok
Kostia
Kubań
Moskiewski Czarny
Nadieżda Azos
Oryginał Czarny
Sfinks
Sjuita
Szachtar
Tawria
Tomajski
Wiking

Deserowe różowe

Ajuta
Aniuta
Cyca
Gelios
Katrusia
Lidi
Lija
Maradona Czerwony
Podarok Irinie
Podarok Wojtowicza
Prieobrażenie
Rozowaja Dymka
Różowe Cudo
Rumiejka
Senator Pawłowiego
Uspienskij
V 68021
Viagra
Wiktor
Wiktoria

Przerobowe jasne

Bianca
Cserszegi Fiszeres
Cytrynowa Magaracza
Johaniter
Jutrzenka
Muskat Odeskij
Muskat Osceole
Riesling
Seywol Blanc
Sirius
Solaris
Soreli

Przerobowe ciemne

Cabernet Cantor
Cabernet Cortis
Dornfelder
Dunaj
Leon Millot
Marqette
Monarch
Pinor Noir
Rondo
Rösler

Przerobowe różowe

Gewurtz Traminer
Pinot Gris
Siegerrebe
Souvignier Gris

Deserowe beznasienne

A 1704
Dołgożdannyj
Einset Seedless
FVKz 9-1
FVR 7-9
Gurman
Jupiter Amerykański
Kiszmisz 342
Kiszmisz Attika
Kiszmisz Łuczistij
Kiszmisz Wieles
Kiszmisz Zaporoski
Nadieżnyj
Venus

---

W razie pytań zapraszam do kontaktu — chętnie doradzę w doborze odmian.

CIĘCIE I FORMOWANIE WINOROŚLI

Cięcie i formowanie to kluczowy element prowadzenia winnicy. Odpowiada nie tylko za wielkość i jakość plonu, ale również za zdrowie krzewu, jego trwałość oraz zdolność przetrwania zimy. Dobrze dobrana forma prowadzenia pozwala wykorzystać potencjał odmiany — zarówno deserowej, jak i przerobowej — oraz dostosować krzew do warunków siedliskowych.

---

4.1. Dlaczego w ogóle formujemy krzew winorośli?

Winorośl rośnie naturalnie jako pnącze — bez ingerencji człowieka powstaje gąszcz cienkich, wijących się pędów. Formowanie ma na celu:

1. Utrzymanie równowagi między wzrostem a owocowaniem.
   Kontrolujemy ilość pąków → regulujemy plon → regulujemy jakość.
2. Zapewnienie światła owocom i liściom.
   Bez światła = słaba fotosynteza, gorszy smak, więcej chorób.
3. Poprawa przewiewności.
   Ogranicza ryzyko szarej pleśni, mączniaków, gnicia.
4. Lepszy dostęp do prac pielęgnacyjnych.
   Ochrona, zbiór, podwiązywanie, przerzedzanie liści.
5. Lepsza zimotrwałość krzewu.
   Utrzymanie pnia i ramion bez przemarzania, możliwość okrywania.
6. Utrzymanie krzewu w granicach konstrukcji.
   Bez formy — chaos. Z formą — porządek, stałe moduły owocowania.

4.2. Budowa krzewu, a cięcie

Przed przystąpieniem do cięcia należy znać podstawowe części krzewu:

1. Stare drewno – obejmuje pień i wszystkie stałe ramiona, poza końcowymi odcinkami, które są młodym drewnem. Charakteryzuje się dużą grubością, szaro-ciemnym kolorem oraz silnie spękaną korą. Na starym drewnie wyrastają tylko nieliczne łozy z wilków. Z drewna, z którego wyrasta kolejne drewno, zawsze powstaje drewno stare.
2. Drewno jednoroczne – powstaje z łoz z latorośli po sezonie wegetacyjnym. Zmienia barwę na jasno-szarą i pokrywa się delikatnie spękaną korą. Z tego drewna zawsze wyrasta łoza z latorośli, dlatego jest kluczowe przy cięciu formującym i cięciu na owocowanie.
3. Łoza z latorośli – wyrasta z drewna jednorocznego i charakteryzuje się segmentową budową (węzły i międzywęźla) oraz wyraźnie widocznymi pąkami. Pąki na tych łozach są płodne i najczęściej wykorzystuje się je do planowania owocowania.
4. Łoza z wilków – powstaje z latorośli wyrastających z drewna starego. Są to zwykle grube i dobrze zdrewniałe pędy, które można wykorzystać zarówno do cięcia formującego, jak i na owocowanie.
5. Łoza z pasierbów – wyrasta zawsze z innej łozy i jest zwykle cieńsza i krótsza. Pąki na niej częściej są niepłodne, a wyrastające z niej latorośle rzadziej zawiązują grona. W cięciu zasadniczym wycina się ją w 100%.
6. Łoza z pędów przedwczesnych (syleptycznych) – występuje na końcowych odcinkach łóz, poniżej miejsc przycięcia latorośli w okresie letnim. Nie posiada pąka w miejscu wyrastania, dlatego łatwo ją rozpoznać. Wycinamy ją w całości podczas cięcia zasadniczego.
7. Wąsy i pozostałości szypułek oraz chrust – suche i martwe części pędów, które również wycinamy w całości.

4.3. Funkcje różnych rodzajów łóz

• Łoza z latorośli – główny element owocujący. Na niej znajdują się pąki główne i zapasowe. Pąki główne prawie zawsze są płodne i startują pierwsze, dając pierwsze latorośle i grona. Pąki zapasowe mają zmienną płodność w zależności od odmiany i zwykle uruchamiają się dopiero po utracie głównego pąka, zapewniając pewną rezerwę owocowania. Długość łóz decyduje o liczbie pozostawionych pąków do owocowania.
• Łoza z wilków – wyrasta ze starego drewna. Pąki główne i zapasowe bardzo rzadko dają latorośle owocujące. Można je wykorzystać w razie potrzeby przy cięciu formującym lub przy odbudowie (odnawianiu) formy krzewu.
• Łoza z pasierbów – może służyć do przedłużenia łozy z latorośli, gdy wierzchołek latorośli ulegnie przedwczesnemu uszkodzeniu. Pąki częściej są niepłodne, ale bywają płodne.
• Łoza z pędów przedwczesnych – pod względem budowy taka sama jak łoza z latorośli, ale jej stopień zdrewnienia i mrozoodporność są zazwyczaj słabe, ponieważ rozpoczęła wegetację zbyt późno w sezonie. Nie zaleca się jej zostawiania na owocowanie.

4.4. Formowanie krzewów

• Guyot – pojedynczy lub podwójny, z czopkiem zastępczym lub bez. Długie cięcie łozy, stosowany do odmian o wysokiej płodności pąków.
• Royat – forma, gdzie na głównym pniu wyprowadza się stałe węzły krzewienia, a owocowanie opiera się na wielokrotnym odrastaniu latorośli owocujących, z krótkich czopów łozy.
• Casanove – forma, gdzie na głównym pniu wyprowadza się stałe węzły krzewienia, o rzadszym rozstawie niż przy formie Royat, a owocowanie opiera się na wielokrotnym odrastaniu latorośli owocujących, z czopów łozy ciętych przemiennie na sąsiednich czopach, raz krótko (2–3 paki), a następnie na średniej długości strzałki łozy (4–6 paków).
• Formy mieszane – łączą elementy krótkiego i długiego cięcia w zależności od odmiany i stanowiska.

Dla odmian deserowych często korzystniejsze są formy z większą ilością starego drewna, co ma pozytywny wpływ na owocowanie. Odmiany przerobowe dobrze sprawdzają się natomiast w formach o długim cięciu łozy (Guyoty). Przy tych formach łatwiej uzyskać optymalne zagęszczenie szpalerów i optymalny plon bez nadmiernych nakładów robocizny, na cięcie redukcyjne latorośli.

4.5. Podstawowy podział form prowadzenia krzewów

A. Formy niskie (najczęściej stosowane w Polsce)

• Krzaw bezpienny
• Głowa niska (Gobelet)
• Niski kordon Royata (jednostronny i dwustronny)
• Guyot niski (jedno- i dwuramienny)

Cechy: łatwe do okrycia, doskonałe na odmiany przerobowe i umiarkowanie rosnące.

B. Formy średnie (sznury i kordonowe)

• Guyot wysoki
• Royat wysoki
• Sylvoz
• Casarsa
• Sznur skośny (jedno- lub dwustronny)

Cechy: wymagają mocniejszej konstrukcji, dobre dla odmian o silniejszym wzroście.

C. Formy wysokie (kurtyny, pergole, systemy podwieszane)

• Lyre (V-kształt)
• Geneva Double Curtain (GDC)
• Smart-Dyson
• Scott-Henry
• Pergole (T, Y, dachowe, włoskie)

Cechy: doskonałe dla odmian deserowych i bardzo silnie rosnących.

4.6. Cięcie łozy — trzy główne rodzaje

1. Cięcie krótkie
   • Czopy 1–3 oczkowe
   • Systemy: Royat, Casanova, Casarsa
   • Odmiany: owocowanie bazalne
   • Zalety: proste, stabilne
   • Wady: niższy potencjał plonowania w odmianach słabo owocujących
2. Cięcie średnie
   • Łoza 5–7 oczek
   • Systemy: Casanova, mieszane
   • Odmiany: umiarkowane owocowanie bazalne
   • Zalety: równowaga między wczesnością a plonem
   • Wady: bardziej skomplikowane niż krótkie
3. Cięcie długie
   • Łoza 8–15 oczek
   • Systemy: Guyot, Sylvoz, łuki, sznury
   • Odmiany: deserowe, owocowanie na wyższych oczkach
   • Zalety: wysoki plon, duże grona
   • Wady: ryzyko przemarznięcia, wymaga mocnej konstrukcji

4.7. Podsumowanie

Cięcie i formowanie krzewów winorośli jest podstawą wysokiej jakości plonów i zdrowia roślin. Wybór odpowiedniego systemu zależy od odmiany, klimatu, potencjału rośliny i rodzaju produkcji. Dla odmian deserowych korzystniejsze są systemy z większą ilością starego drewna (Royat, sznury, pergole), dla odmian przerobowych — Guyot i formy długiego cięcia łozy. Formowanie zapewnia równowagę między owocowaniem a wzrostem, dobre doświetlenie i przewiewność krzewu oraz ułatwia prace pielęgnacyjne i ochronę zimową.

RODZAJE SADZONEK, TERMINY I TECHNIKA SADZENIA WINOROŚLI

Właściwe sadzenie winorośli ma ogromny wpływ na późniejszy rozwój krzewów, ich zdrowotność i plonowanie. Kluczowe jest dobranie odpowiedniego terminu, prawidłowe przygotowanie gleby, wybór właściwego materiału sadzeniowego oraz sama technika sadzenia.

Poniżej przedstawiono najważniejsze zasady.

3.1. Termin sadzenia

Do dyspozycji mamy trzy okresy: jesień, wczesną wiosnę oraz późną wiosnę. Każdy z nich ma swoje cechy, które warto znać, aby świadomie dobrać moment prac do warunków działki i własnych możliwości.

Sadzenie jesienne (po opadnięciu liści)

Zalety:

• Gleba jest jeszcze ciepła, co sprzyja szybkiemu wytworzeniu nowych korzeni przed zimą.
• Roślina zdąży się zaadaptować, dzięki czemu rusza wiosną energiczniej.
• Naturalne obniżenie zawartości wody w krzewie ułatwia przeżycie zimy i nie wymaga podlewania po posadzeniu.
• Sadzonki gołokorzeniowe są dostępne właśnie jesienią — to ułatwia wybór i zakup.

Wady:

• Sadzonka musi przetrwać pierwszą zimę — przy sadzeniu jesiennym wymagane jest wykonanie kopczyka ochronnego (20–30 cm).
• W rejonach o bardzo niskich temperaturach młode rośliny są narażone na uszkodzenia mrozowe.

Sadzenie wczesnowiosenne (od rozmarznięcia gleby do ruszenia wegetacji)

Zalety:

• Brak ryzyka zimowego uszkodzenia świeżo posadzonych krzewów.
• Łatwiejsze kopanie w strukturze gleby po zimie (szczególnie na cięższych glebach).
• Możliwość sadzenia zarówno gołokorzeniowych, jak i doniczkowych.

Wady:

• Gorsze warunki wilgotnościowe — częściej trzeba podlewać.
• Krzew startuje później i zwykle rośnie słabiej w pierwszym roku niż posadzony jesienią.
• Gdy termin się opóźni i sadzimy „na zielono”, dochodzi stres związany z uszkodzeniem młodych pędów.

Sadzenie późnowiosenne (maj – początek czerwca)

Zalety:

• Ciepła gleba przyspiesza wzrost korzeni.
• Prace ziemne wykonuje się łatwo, gleba jest w optymalnej wilgotności.
• Brak ryzyka mrozowego.

Wady:

• Ryzyko przesuszenia sadzonki — wymaga regularnego podlewania.
• Krótszy okres adaptacji przed zimą, co może ograniczać rozwój na słabszych glebach.

3.2. Rodzaj sadzonek i ich przygotowanie

Sadzonki gołokorzeniowe

Zalety:

• Mocny system korzeniowy, łatwo ocenić jakość.
• Naturalny sposób produkcji.
• Szybko adaptują się do gleby.
• Najlepszy stosunek jakości do ceny.

Sadzonki doniczkowe

Zalety:

• Można sadzić w późniejszym okresie, również latem.
• Często częściowo ulistnione, widać wigorię rośliny.

Wady:

• Często mają skręcony lub skarłowaciały system korzeniowy, który później ogranicza rozwój.
• Rosną w jałowym torfie — po posadzeniu przechodzą wyraźny okres stagnacji.
• Zwykle droższe od gołokorzeniowych.
• Wymagają większej wiedzy, żeby ocenić jakość przed zakupem.
• Można nieświadomie kupić sadzonki bardzo młode z niedostatecznie rozwiniętym systemem korzeniowym.

Sadzonki nieszczepione (na własnych korzeniach)

Zalety:

• Brak miejsca szczepienia = brak problemów ze zrostem.
• Stabilny wzrost, naturalny pokrój odmiany.
• Niższa cena.

Sadzonki szczepione

Zalety:

• Przydatne na glebach słabych lub piaszczystych.
• Nadają się do systemów produkcyjnych wymagających silnego wzrostu.

Wady:

• Wyższa cena.
• Ryzyko słabego zrostu i problemów z przewodzeniem wody.
• Dwie różne tkanki = większa podatność na mrozy w okolicy miejsca szczepienia.
• Możliwość zaburzeń równowagi wzrostu przy niedopasowanej podkładce.

3.3. Przygotowanie gleby i technika sadzenia

• Wiosną moczymy korzenie, aby pobudzić je do wzrostu.
• Jesienią nie moczymy korzeni — naturalny spadek wody w roślinie sprzyja zimowaniu.
• Sadzonki z pojemników — nie moczymy bryły korzeniowej; sadzimy tak, aby pozostała nienaruszona.
• Dołek: 50×50×50 cm.
• Podlewanie: przy sadzeniu wiosną lub latem lejemy wodę do dołka; jesienią nie podlewamy.
• Dno dołka zaprawiamy przerobionym obornikiem lub kompostem, przesypując je warstwą żyznej ziemi ok. 10 cm.
• Na tak przygotowane dno ustawiamy sadzonkę tak, aby korzenie były na głębokości ok. 25 cm.
• Sadzonki na podkładkach: miejsce zrostu ok. 5 cm nad poziomem ziemi. W przypadku sadzonek na własnych korzeniach tego problemu nie ma.
• Sadzonkę na własnych korzeniach zasypujemy żyzną ziemią pod górny przyrost łozy.
• Jesienne sadzenie: obsypujemy sadzonki w całości kopczykiem z luźnej ziemi na okres zimy; odkrywamy tuż przed rozpoczęciem wegetacji.

3.4. Odstępy i pielęgnacja po sadzeniu

• Typowe odstępy: 1–1,2 m między krzewami, 2,5–3 m między rzędami.
• Silnie rosnące odmiany — odstęp do 1,5 m.
• Mniejsze rozstawy dopuszczalne przy małych pergolach, ale utrudniają pielęgnację.
• Po posadzeniu: utrzymywać ziemię wilgotną (oprócz jesieni), usuwać chwasty, przywiązać młody pęd do podpory, pozostawić najsilniejszy pęd, drugi usunąć.

NAWOŻENIE WINOROŚLI

Miesiąc	Nawozy	Dawka / sposób stosowania	Uwagi
Marzec	Polifoska (6:20:30)	50–70 g/krzew	Po przycięciu i przed rozpoczęciem wegetacji
	Wapno rolnicze / Alkalina	20–30 g/krzew	Poprawa odczynu gleby, stosować jeśli pH <6,0
Kwiecień	Saletra amonowa	30–50 g/krzew	Pobudzenie wzrostu pędów
	Polifoska	50 g/krzew	Dodatkowo w fazie intensywnego wzrostu liści
Maj	Polifoska	50–70 g/krzew	Wspomaganie kwitnienia i zawiązywania owoców
	Mikroelementy (Mg, B, Zn)	wg zaleceń	W razie niedoborów, najlepiej dolistnie
Czerwiec	Polifoska	40–60 g/krzew	Po rozpoczęciu dojrzewania owoców
	Azotan amonu (opcjonalnie)	20–30 g/krzew	Jeśli rośliny słabo rosną
Lipiec	Nawóz potasowy	30–50 g/krzew	Poprawa dojrzewania jagód
Sierpień	Brak nawożenia azotowego	-	Unikać stymulacji wzrostu liści przed zimą
Wrzesień	Polifoska / Potas	30–50 g/krzew	Wsparcie dojrzewania i twardnienie pędów
Październik	Wapno rolnicze / Alkalina	20–40 g/krzew	Jeśli gleba wymaga korekty pH
Listopad	Kompost / obornik	5–10 kg/m²	Poprawa struktury gleby przed zimą
Grudzień–Luty	-	-	Odpoczynek krzewów, brak nawożenia

Zasady mieszania nawozów:

• Polifoskę można mieszać z mikroelementami (Mg, B, Zn) i nawozami azotowymi w tym samym terminie, najlepiej rozsypywać razem w glebie, unikając bezpośredniego kontaktu z korzeniami.
• Wapna rolniczego / Alkaliny nie miesza się z nawozami azotowymi bezpośrednio – stosować w innym terminie lub w osobnym rzędzie, aby nie dochodziło do utraty azotu.
• Saletra amonowa i azotowe nawozy szybko reagują z glebą, nie łączyć ich z wapnem ani nawozami fosforowymi w tej samej dawce – lepiej rozsypywać osobno lub w formie płynnej po rozcieńczeniu.
• Mikroelementy najlepiej stosować dolistnie lub punktowo w pobliżu korzeni, unikając mieszania z nawozami silnie zasadowymi.
• Przy nawożeniu organicznym (kompost, obornik) unikać mieszania z nawozami chemicznymi w tym samym dniu – najlepiej zastosować nawóz organiczny jesienią, nawozy mineralne wiosną.

PODPORY I RUSZTOWANIA DLA WINOROŚLI

Odpowiednio dobrane podpory i rusztowania to niezbędny element prawidłowej uprawy winorośli. Utrzymują pędy w ryzach, poprawiają doświetlenie, ułatwiają cięcie oraz ograniczają ryzyko chorób grzybowych. Właściwa konstrukcja wspierająca wpływa na plonowanie nawet bardziej niż niektóre zabiegi pielęgnacyjne.

2.1. Dlaczego winorośl potrzebuje podpór?

Winorośl jest pnączem i bez stabilnego podparcia rośnie chaotycznie, pokłada się na ziemi i szybko łamie pod ciężarem owoców. Szpaler lub nawet prosty palik pozwalają nadać krzewom właściwą formę oraz utrzymać porządek w rzędach.

• poprawiają nasłonecznienie liści i owoców,
• zwiększają przewiewność,
• ułatwiają cięcie i prowadzenie pędów,
• zapobiegają zagniwaniu i uszkodzeniom mechanicznym.

2.2. Uproszczone podpory w pierwszych 2–3 latach

W pierwszym okresie po posadzeniu nie ma konieczności budowania docelowego rusztowania. Przez 2–3 lata w zupełności wystarcza pojedynczy palik przy każdym krzewie:

• wysokość 1,8–2,0 m,
• dobrze wbity, stabilny,
• umożliwiający prowadzenie jednego przewodnika.

To rozwiązanie jest ekonomiczne, proste i pozwala formować krzew bez dużych inwestycji. Dopiero gdy krzew osiągnie odpowiednią siłę wzrostu i zacznie owocować, buduje się konstrukcję docelową.

2.3. Typy konstrukcji docelowych

a) Szpaler jednorzędowy

Najprostszy i najczęściej stosowany system w małych ogrodach. Składa się ze słupków rozmieszczonych co 6–8 m oraz 2–4 drutów prowadzących. To rozwiązanie uniwersalne, łatwe w montażu i wystarczające dla większości odmian.

b) Szpaler dwupłaszczyznowy (V-trellis)

Słupki rozszerzają druty w kształt litery V. Zwiększa to powierzchnię liściową, poprawia nasłonecznienie i zmniejsza zacienienie gron. System szczególnie korzystny przy odmianach silnie rosnących.

c) Pergole i altany

Stosowane głównie przy odmianach deserowych. Umożliwiają tworzenie zacienionych przestrzeni, a owoce zwisają z góry. Jednak utrudniają cięcie i zabiegi ochronne, dlatego nie są polecane początkującym.

d) Systemy slotowe i z podwójnymi drutami

Nowoczesne rozwiązanie o rosnącej popularności:

• słupki posiadają sloty (wycięcia) zamiast klasycznych zaczepów,
• druty można przesuwać, dopasowując rozstaw do fazy wzrostu roślin,
• podwójne druty w górnych kondygnacjach ułatwiają prowadzenie pędów na boki,
• system poprawia stabilność i ułatwia prace pielęgnacyjne.

2.4. Wybór materiałów na rusztowania

Słupki

• Drewno akacyjne – bardzo trwałe (nawet 20 lat), naturalne, odporne na warunki.
• Sosna impregnowana – budżetowa, żywotność krótsza.
• Stal Corten – stal patynująca, która rdzewieje powierzchniowo, tworząc warstwę ochronną. Nie wymaga malowania ani konserwacji.
• Słupki kompozytowe – lekkie, nie korodują, bardzo trwałe.

Druty

• stal ocynkowana – najczęściej stosowana i ekonomiczna,
• stal nierdzewna – bardzo trwała, ale kosztowna,
• drut powlekany PCV – odporny na warunki atmosferyczne i ma mniejsze tarcie podczas wiązania pędów.

Średnice drutów: nośne 2,8–3,2 mm, prowadzące 1,6–2,2 mm.

2.5. Wysokości i rozstawy w konstrukcjach

• słupki: 1,8–2,4 m ponad ziemią,
• pierwszy drut: 60–90 cm,
• kolejne druty co 30–40 cm,
• rozstaw słupków: 6–8 m,
• głębokość osadzenia: co najmniej 50–60 cm.

2.6. Wzmocnienia końcowe

Słupki końcowe przyjmują największe obciążenia. Powinny być grubsze i dodatkowo stabilizowane:

• odciągami,
• kotwami wkręcanymi w ziemię,
• poprzeczkami stabilizującymi.

Zapobiega to zapadaniu się szpalerów pod naporem roślin i drutów.

2.7. Orientacja konstrukcji względem stron świata

Najlepszy kierunek prowadzenia rzędów to północ–południe. Pozwala to na równomierne nasłonecznienie obu stron rzędu przez większość dnia, co poprawia dojrzewanie owoców i ogranicza choroby.

2.8. Znaczenie podpór w pierwszych latach

Stabilny palik w pierwszych 2–3 latach pozwala właściwie ukształtować formę krzewu, chroni przed złamaniami i przygotowuje roślinę do wejścia w okres owocowania. Dopiero po tym etapie warto inwestować w pełny system szpalerowy.

WYBÓR STANOWISKA POD UPRAWĘ WINOROŚLI

Wniosek: Stanowisko przy ścianie może być bardzo korzystne, jeśli zapewnimy minimalny przewiew i odpowiednią odległość sadzenia (co najmniej 50 cm od muru).

Właściwy wybór stanowiska to fundament udanej uprawy winorośli. To od niego zależy tempo wzrostu krzewu, dojrzewanie owoców, odporność na choroby oraz ogólna kondycja w kolejnych latach. Winorośl jest rośliną ciepłolubną i światłolubną, dlatego odpowiednie dobranie miejsca jest jednym z najważniejszych kroków przy zakładaniu winnicy – zarówno amatorskiej, jak i profesjonalnej.

1.1. Nasłonecznienie – klucz do słodkich i zdrowych owoców

Winorośl potrzebuje dużo światła. Najlepsze są stanowiska słoneczne, odsłonięte i takie, które otrzymują co najmniej 6–8 godzin światła dziennie. W chłodniejszych regionach kraju każdy dodatkowy promień słońca jest na wagę złota – poprawia wybarwienie owoców, zwiększa zawartość cukrów i przyspiesza drewnienie łozy.

Warto unikać miejsc zacienionych przez budynki, drzewa czy ogrodzenia. Cień w godzinach popołudniowych jest szczególnie niekorzystny, bo to wtedy owoce intensywnie akumulują cukry.

1.2. Kierunek prowadzenia rzędów

Najkorzystniejszą orientacją szpalerów jest północ–południe. Taki przebieg rzędów zapewnia równomierne nasłonecznienie obu stron krzewów w ciągu dnia, co sprzyja równomiernemu dojrzewaniu owoców i tworzy zdrowszy mikroklimat w całej konstrukcji.

1.3. Uwarunkowania terenowe i mikroklimat

Winorośl najlepiej rośnie na delikatnych wzniesieniach, gdzie nie zalega zimne powietrze. Unikamy zagłębień terenu, tzw. „mrozowisk”, w których nocą gromadzi się zimne powietrze, zwiększając ryzyko uszkodzeń mrozowych i wiosennych przymrozków.

Niewielkie nachylenia stoku w kierunku południowym lub południowo-zachodnim są optymalne – poprawiają odpływ zimnego powietrza, wydłużają czas nasłonecznienia i przyspieszają wegetację.

1.4. Ochrona przed wiatrem

Silny wiatr może uszkadzać młode pędy, przesuszać liście i ograniczać plonowanie. Dlatego dobre stanowisko powinno dawać pewną ochronę od wiatru, ale jednocześnie pozwalać na swobodną cyrkulację powietrza. Zbyt silne osłonięcie (np. za szczelnym żywopłotem lub między zabudowaniami) powoduje zastoje powietrza, co sprzyja chorobom grzybowym.

1.5. Gleba i jej rola w wyborze stanowiska

Choć winorośl nie ma wygórowanych wymagań glebowych, to odpowiednie podłoże zdecydowanie ułatwia jej wzrost i zdrowe owocowanie.

• Najlepsze są gleby lekkie, przepuszczalne – piaszczysto-gliniaste, żwirowe, dobrze napowietrzone.
• Unikamy ciężkich gleb gliniastych, które zatrzymują wodę, powodują stagnację wilgoci i zagniwanie korzeni.
• Idealne pH to 6,5–7,2. Zbyt kwaśne gleby warto wapnować.
• Strefa korzeniowa nie może być podmokła – winorośl fatalnie znosi zalewanie i zastoje wody.

Gleba to część stanowiska, a nie oddzielny temat. To, jaką glebę mamy pod winoroślą, decyduje o wyborze odmiany, sposobie przygotowania dołka i późniejszego nawożenia. Dlatego analizujemy ją już na etapie wyboru miejsca, a nie dopiero przed sadzeniem.

1.6. Stanowisko przy ścianie – plusy i minusy

Uprawa winorośli przy murze lub ścianie budynku to rozwiązanie często stosowane w ogrodach. Tworzy ono korzystny mikroklimat, ale ma też pewne ograniczenia.

Plusy:

• Więcej ciepła – ściana nagrzewa się w dzień i oddaje ciepło nocą.
• Ochrona przed wiatrem – szczególnie od północy i wschodu.
• Szybsze dojrzewanie owoców dzięki podniesieniu temperatury mikroklimatu.
• Lepsze warunki dla odmian ciepłolubnych.

Minusy:

• Słabsza cyrkulacja powietrza – ściana ogranicza przewiew, co może zwiększać ryzyko chorób grzybowych.
• Ryzyko przegrzewania w wyjątkowo upalne dni, zwłaszcza przy południowych murach.
• Zacienienie, jeśli krzew rośnie zbyt blisko lub budynek ma wystające elementy.
• Ubogie uwilgotnienie gleby przy dużych okapach i rynnach odprowadzających wodę dalej od roślin.