Odpowiednio dobrane podpory i rusztowania to niezbędny element prawidłowej uprawy winorośli. Utrzymują pędy w ryzach, poprawiają doświetlenie, ułatwiają cięcie oraz ograniczają ryzyko chorób grzybowych. Właściwa konstrukcja wspierająca wpływa na plonowanie nawet bardziej niż niektóre zabiegi pielęgnacyjne.
2.1. Dlaczego winorośl potrzebuje podpór?
Winorośl jest pnączem i bez stabilnego podparcia rośnie chaotycznie, pokłada się na ziemi i szybko łamie pod ciężarem owoców. Szpaler lub nawet prosty palik pozwalają nadać krzewom właściwą formę oraz utrzymać porządek w rzędach.
- poprawiają nasłonecznienie liści i owoców,
- zwiększają przewiewność,
- ułatwiają cięcie i prowadzenie pędów,
- zapobiegają zagniwaniu i uszkodzeniom mechanicznym.
2.2. Uproszczone podpory w pierwszych 2–3 latach
W pierwszym okresie po posadzeniu nie ma konieczności budowania docelowego rusztowania. Przez 2–3 lata w zupełności wystarcza pojedynczy palik przy każdym krzewie:
- wysokość 1,8–2,0 m,
- dobrze wbity, stabilny,
- umożliwiający prowadzenie jednego przewodnika.
To rozwiązanie jest ekonomiczne, proste i pozwala formować krzew bez dużych inwestycji. Dopiero gdy krzew osiągnie odpowiednią siłę wzrostu i zacznie owocować, buduje się konstrukcję docelową.
2.3. Typy konstrukcji docelowych
a) Szpaler jednorzędowy
Najprostszy i najczęściej stosowany system w małych ogrodach. Składa się ze słupków rozmieszczonych co 6–8 m oraz 2–4 drutów prowadzących. To rozwiązanie uniwersalne, łatwe w montażu i wystarczające dla większości odmian.
b) Szpaler dwupłaszczyznowy (V-trellis)
Słupki rozszerzają druty w kształt litery V. Zwiększa to powierzchnię liściową, poprawia nasłonecznienie i zmniejsza zacienienie gron. System szczególnie korzystny przy odmianach silnie rosnących.
c) Pergole i altany
Stosowane głównie przy odmianach deserowych. Umożliwiają tworzenie zacienionych przestrzeni, a owoce zwisają z góry. Jednak utrudniają cięcie i zabiegi ochronne, dlatego nie są polecane początkującym.
d) Systemy slotowe i z podwójnymi drutami
Nowoczesne rozwiązanie o rosnącej popularności:
- słupki posiadają sloty (wycięcia) zamiast klasycznych zaczepów,
- druty można przesuwać, dopasowując rozstaw do fazy wzrostu roślin,
- podwójne druty w górnych kondygnacjach ułatwiają prowadzenie pędów na boki,
- system poprawia stabilność i ułatwia prace pielęgnacyjne.
2.4. Wybór materiałów na rusztowania
Słupki
- Drewno akacyjne – bardzo trwałe (nawet 20 lat), naturalne, odporne na warunki.
- Sosna impregnowana – budżetowa, żywotność krótsza.
- Stal Corten – stal patynująca, która rdzewieje powierzchniowo, tworząc warstwę ochronną. Nie wymaga malowania ani konserwacji.
- Słupki kompozytowe – lekkie, nie korodują, bardzo trwałe.
Druty
- stal ocynkowana – najczęściej stosowana i ekonomiczna,
- stal nierdzewna – bardzo trwała, ale kosztowna,
- drut powlekany PCV – odporny na warunki atmosferyczne i ma mniejsze tarcie podczas wiązania pędów.
Średnice drutów: nośne 2,8–3,2 mm, prowadzące 1,6–2,2 mm.
2.5. Wysokości i rozstawy w konstrukcjach
- słupki: 1,8–2,4 m ponad ziemią,
- pierwszy drut: 60–90 cm,
- kolejne druty co 30–40 cm,
- rozstaw słupków: 6–8 m,
- głębokość osadzenia: co najmniej 50–60 cm.
2.6. Wzmocnienia końcowe
Słupki końcowe przyjmują największe obciążenia. Powinny być grubsze i dodatkowo stabilizowane:
- odciągami,
- kotwami wkręcanymi w ziemię,
- poprzeczkami stabilizującymi.
Zapobiega to zapadaniu się szpalerów pod naporem roślin i drutów.
2.7. Orientacja konstrukcji względem stron świata
Najlepszy kierunek prowadzenia rzędów to północ–południe. Pozwala to na równomierne nasłonecznienie obu stron rzędu przez większość dnia, co poprawia dojrzewanie owoców i ogranicza choroby.
2.8. Znaczenie podpór w pierwszych latach
Stabilny palik w pierwszych 2–3 latach pozwala właściwie ukształtować formę krzewu, chroni przed złamaniami i przygotowuje roślinę do wejścia w okres owocowania. Dopiero po tym etapie warto inwestować w pełny system szpalerowy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz